ინდოეთმა ახლახან დაამტკიცა გენმოდიფიცირებული (GM) მდოგვის DMH 11-ის და მისი მშობლის ხაზების გარემოსდაცვითი გამოშვება ექსპერტების მიერ სათანადო რისკის შეფასების შემდეგ, რადგან ის უსაფრთხოა ადამიანებისთვის, ცხოველებისთვის და გარემოსთვის.
გენმოდიფიცირებული ტექნოლოგია არის დამრღვევი ტექნოლოგია, რომელსაც შეუძლია მოახდინოს ნებისმიერი მიზანმიმართული ცვლილება მოსავლის ჯიშში. მას აქვს პოტენციალი საჭირო რევოლუციისთვის ინდოეთის სოფლის მეურნეობაში, განსაკუთრებით ქვეყანაში საკვები ზეთების შიდა წარმოების, მოთხოვნილების და იმპორტის თვალსაზრისით.
ინდოეთის საკვები ზეთების იმპორტი მუდმივად იზრდება შიდა მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად. 2021-22 წლებში ინდოეთმა დახარჯა 1,56,800 კრონი (19 მილიარდი დოლარი) 14.1 მილიონი ტონა საკვები ზეთის იმპორტზე, რომელიც შედგება ძირითადად პალმის, სოიოს, მზესუმზირის და კანოლის ზეთებისგან, რაც ინდოეთის მთლიანი საკვები ზეთის ორ მესამედს უტოლდება. მოხმარება 21 მტ. აქედან გამომდინარე, საკვები ზეთით თვითკმარობა ძალიან საჭიროა სოფლის მეურნეობის იმპორტზე ფორექსის გადინების შესამცირებლად.
ინდოეთში ზეთისხილი კულტურების, სოიოს, მდოგვის, მიწისთხილის, სეზამის, მზესუმზირის, ზამბახის, ნიგერის და თეთრეულის პროდუქტიულობა გაცილებით დაბალია, ვიდრე ამ კულტურების გლობალური პროდუქტიულობა. 2020-21 წლებში ინდოეთს ჰქონდა მთლიანი ფართობი 28.8 მილიონი ჰექტარი (ჰა) ზეთოვანი კულტურებით, მთლიანი წარმოება 35.9 მილიონი ტონა და პროდუქტიულობა 1254 კგ/ჰა, რაც გაცილებით დაბალია გლობალურ საშუალოზე. საკვები ზეთის აღება 8 მტ 35.9 მტ მთლიანი ზეთოვანი თესლებიდან თითქმის არ აკმაყოფილებს საკვები ზეთის მთლიანი მოთხოვნილების 35-40 პროცენტსაც კი, რომელიც განსაზღვრულია 21 მტ წელიწადში (მტპა). ვითარება მომავალში გაუარესდება, რადგან კულინარიულ ზეთზე მოთხოვნა ყოველწლიურად იზრდება, 29.05-2029 წლებისთვის პროგნოზირებული მოთხოვნა იქნება 30 მტ.
რაფსი-მდოგვი არის ზეთისხილის მნიშვნელოვანი კულტურა ინდოეთში, გაშენებული 9.17 მილიონ ჰა-ზე, საერთო წარმოებით 11.75 მილიონი ტონა (2021-22). თუმცა, ამ კულტურას დაბალი პროდუქტიულობა აქვს (1281 კგ/ჰა) გლობალურ საშუალო მაჩვენებელთან შედარებით (2000 კგ/ჰა).
აქედან გამომდინარე, ინდოეთს სჭირდება დამღუპველი ტექნოლოგიური მიღწევა ზოგადად ზეთისხილის კულტურების პროდუქტიულობის გასაზრდელად და კერძოდ ინდური მდოგვის.
ცნობილია, რომ ჰიბრიდები ზოგადად აჩვენებენ 20-25 პროცენტით უფრო მაღალ მოსავალს, ვიდრე ჩვეულებრივი ჯიშები სხვადასხვა კულტურებში. თუმცა, ჩვეულებრივ ციტოპლაზმურ-გენეტიკურ მამრობითი სტერილობის სისტემას მდოგვის აქვს შეზღუდვები, რომლებიც გადაილახება გენეტიკურად ინჟინერიის ბარნაზ/ბარსტარის სისტემის გამოყენებით გარკვეული ცვლილებებით.
გენმოდიფიცირებული მდოგვის ჰიბრიდი DMH11 შეიქმნა ინდოეთში ამ ტექნიკის გამოყენებით, რომელმაც გაიარა საჭირო მარეგულირებელი ტესტირების პროცესები 2008-2016 წლებში. ამ ტრანსგენურ შტამს სამი გენით, კერძოდ, Barnase, Barstar და Bar, აღმოაჩინა, რომ აქვს 28% უფრო მაღალი მოსავლიანობა, უსაფრთხოა კულტივირებისთვის და საკვებისა და საკვების გამოყენებისთვის. გარდა ამისა, ფუტკრების მონახულება ტრანსგენური ხაზების მსგავსია არატრანსგენური ანალოგიების. აქედან გამომდინარე, იგივე გამოშვებულია კომერციული კულტივირებისთვის.
***
